Ο «δεκάλογος» του κορυφαίου διαιτητή

Το epssalas.gr εδώ και περίπου δύο μήνες, προσπαθεί να αναδείξει πρωταγωνιστές του χώρου, με συνεντεύξεις, αφιερώματα, καλύπτοντας όλο το φάσμα του ελληνικού ποδοσφαίρου σάλας. Η διαιτησία είναι ένας από αυτούς τους βασικούς παράγοντες και έτσι κλήθηκαν στα γραφεία της ΕΠΣΣ οι τρεις διεθνείς ρέφερι, Βασίλης Χριστοδουλής, Αντώνης Αδαμόπουλος, Παναγιώτης Ντάλας, καθώς και ο Κώστας Κομματάς, που αναδείχθηκε ως ο καλύτερος διαιτητής της σεζόν 2022-2023. Στόχος ήταν να καταθέσουν τον δικό τους… «δεκάλογο», αναφορικά με τα προσόντα και τα στοιχεία που πρέπει να έχει ένας διαιτητής σάλας, ώστε να φτάσει στο καλύτερο δυνατό επίπεδο.

Βασίλης Χριστοδουλής: Διεθνής από το 2012

1. 

   Ακεραιότητα, αμεροληψία, δικαιοσύνη, ουδετερότητα

2. Συνέπεια, αφοσίωση, δέσμευση
3. Πειθαρχία, επαγγελματισμός
4. Κορυφαία φυσική κατάσταση
5. Γνώση κανονισμού και γρήγορη λήψη αποφάσεων
6. Επικοινωνία, συνεργασία, ομαδικότητα
7. Προσωπικότητα, οξυδέρκεια, αυτοπεποίθηση
8. Έμφαση στη λεπτομέρεια, τελειότητα
9. Επίτευξη στόχων και ανάδειξη νέων
10. Συνεχής ενημέρωση, εκπαίδευση, επιμόρφωση

Α) Το πρώτο σου παιχνίδι ως διαιτητής στο ελληνικό futsal: Το 2003, κατηγορία Juniors, Αίας Παλλήνης – Ηνίοχος.
Β) Ποιο είναι το παιχνίδι που είναι χαραγμένο σαν το πιο δύσκολο που έχεις σφυρίξει: Περίοδος 2021-2022, Final-4 ανόδου της Β’ Ανδρών, Λάρισα Futsal – ΑΟ Τρίκαλα
Γ) Ποια είναι η πιο “γεμάτη” εμπειρία σου από διεθνή αγώνα; 2018 Futsal EURO Σλοβενία – Σερβία 2-2, με 11.000 θεατές, στη Σλοβενία.

Αντώνης Αδαμόπουλος: Διεθνής από το 2017

1. Αγάπη για την διαιτησία
2. Αγάπη για το futsal
3. Εντατική σωματική προπόνηση
4. Καθημερινή πνευματική και διανοητική εξάσκηση
5. Άριστη γνώση των κανονισμών
6. Απόλυτη συγκέντρωση κατά την διάρκεια του αγώνα
7. Άψογη συνεργασία της διαιτητικής ομάδας
8. Κατάλληλη προετοιμασία για κάθε αγώνα ξεχωριστά
9. Εφαρμογή του «πνεύματος» και όχι του γράμματος του κανονισμού
10. Συνεχής εξέλιξη και αυτοκριτική μέσα από τα παιχνίδια

Α) Το πρώτο σου παιχνίδι ως διαιτητής στο ελληνικό futsal: Μου είναι αρκετά δύσκολο να θυμηθώ το πρώτο παιχνίδι μου παιχνίδι ως διαιτητής στο ελληνικό futsal, καθώς θα πρέπει να ανατρέξω στο μακρινό 2014. Νομίζω ότι ήταν αγώνας υποδομών στην Παλλήνη για τις πιο μικρές ηλικιακά κατηγορίες. Προερχόμενος από διαιτητής Γ΄Εθνικής του κλασικού ποδοσφαίρου, το futsal με κέρδισε από την πρώτη…ματιά! Αυτό το θυμάμαι με απόλυτη σιγουριά, κάνοντας πολύ εύκολη την απόφαση να διαλέξω το futsal. Δεν θα ξεχάσω το πρώτο μου αξιολογημένο παιχνίδι ως διαιτητής futsal. Ήταν ένας από τους ημιτελικούς πρωταθλήματος ανάμεσα στην Αθήνα 90 και τον Μινώταυρο, σε ένα παιχνίδι γεμάτος ένταση και πάθος που κρίθηκε στην διαδικασία των πέναλτι. Αυτό το παιχνίδι ήταν ένα άκρως αντιπροσωπευτικό δείγμα το τι πρεσβεύει αυτό το υπέροχο άθλημα και το πόσο με έλκυσε σαν διαιτητή.

Β) Ποιο είναι το παιχνίδι που είναι χαραγμένο σαν το πιο δύσκολο που έχεις σφυρίξει: Καταρχήν θέλω να ξεκαθαρίσω πως, για μένα προσωπικά, δεν υπάρχει «εύκολο» ή «δύσκολο» παιχνίδι. Κάθε παιχνίδι, είτε αφορά την πιο χαμηλή ηλικιακά κατηγορία υποδομών, είτε αφορά τελικό πρωταθλήματος ή κυπέλλου ανδρών, πρέπει να αντιμετωπίζεται με την ίδια ακριβώς σοβαρότητα και σεβασμό, ως προς τους παίκτες, τους προπονητές , τους παράγοντες και εν γένει στο ίδιο το άθλημα. Στο futsal πρωταγωνιστές είναι οι παίκτες, οι οποίοι με το θέαμα που θα προσφέρουν, θα ικανοποιήσουν το φίλαθλο κοινό. Ο διαιτητής οφείλει να διασφαλίσει και να προστατέψει το θέαμα αυτό, εφαρμόζοντας τα πειθαρχικά μέτρα όπου χρειαστεί. Η δυσκολία ενός παιχνιδιού αξιολογείται από την δυναμικότητα των ομάδων, την βαθμολογική τους διαφορά, την κρισιμότητα του παιχνιδιού καθώς και την  περίοδο που διεξάγεται το παιχνίδι. Όταν η προετοιμασία για το παιχνίδι, η οποία ξεκινάει με την ανακοίνωση των ορισμών, είναι πλήρης και η συνεργασία της διαιτητικής τριάδας ή τετράδας είναι άψογη, τότε η οποιαδήποτε δυσκολία που μπορεί να προκύψει στο παιχνίδι θα αντιμετωπιστεί με απόλυτη επιτυχία. Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο παιχνίδι συγκεκριμένα για το βαθμό δυσκολίας του. Θα ξεχωρίσω  όμως κάποια συγκεκριμένα παιχνίδια της φετινής σεζόν. Είχα την τιμή να σφυρίξω τους τελικούς αγώνες πρωταθλήματος ανδρών της Stoiximan Futsal Superleague, καθώς και τον τελικό κυπέλλου ανάμεσα σε ΑΕΚ και ΔΟΥΚΑ, όπως και την τελική φάση του πρωταθλήματος της Futsal League. Όλα αυτά τα παιχνίδια ήταν αμφίρροπα, εντυπωσιακά γεμάτα ένταση και πάθος ανάμεσα σε ισοδύναμες ομάδες,  το μεγαλύτερο μέρος εξ αυτών κρινόμενο στις λεπτομέρειες. Η αθρόα προσέλευση του κόσμου , σε σχεδόν γεμάτα γήπεδα, καθώς και η δυναμικότητα των ομάδων , κατέστησαν τα παιχνίδια ως πολύ δύσκολα και απαιτητικά, κάνοντας σαφή και εμφανή και τα σημάδια ανάπτυξης του αθλήματος, καθώς και της ελληνικής διαιτησίας.

Γ) Ποια είναι η πιο “γεμάτη” εμπειρία σου από διεθνή αγώνα; Όταν ξεκίνησα την σταδιοδρομία μου ως διαιτητής futsal το 2014, μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο, ως και απαγορευτικό, να σκέφτομαι την καριέρα μου ως διεθνής διαιτητής futsal. Φορώντας το σήμα της FIFA από το 2017 στο στήθος μου, αποτελεί την μεγαλύτερη επιβράβευση των κόπων και της προσπάθειας μου, η οποία δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς την στήριξη της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Σάλας και της ΕΠΟ , της Επιτροπής Διαιτησίας και της ΚΕΔ, αλλά κυρίως της οικογένειας μου.  Όλα αυτά τα χρόνια έχω την τιμή να διευθύνω σημαντικούς αγώνες των ευρωπαϊκών διοργανώσεων, και πιο συγκεκριμένα του UEFA FUTSAL CHAMPIONS LEAGUE, του FUTSAL EURO και του FIFA FUTSAL WORLD CUP, είτε αφορούν αγώνες στην φάση των ομίλων είτε αγώνες τελικών φάσεων. Σίγουρα δεν θα ξεχάσω την πρώτη μου διεθνή επίσημη εμπειρία στο MAIN ROUND του τότε UEFA FUTSAL CUP το 2017 στην Μπρατισλάβα, όπου σφύριξα το τελικό παιχνίδι που θα έκρινε τον νικητή του ομίλου. Επίσης, χαραγμένη θα μου μείνει και η διοργάνωση στην Έμπολι της Ιταλίας για το ELITE ROUND του FIFA FUTSAL WORLD CUP το 2019, όπου υπερδυνάμεις του αθλήματος διεκδίκησαν μία θέση στο προσεχές Παγκόσμιο Κύπελλο σε ενα γεμάτο από 3000 κόσμο στάδιο.  Τέλος, ξεχωριστή θέση στην καριέρα μου έχει και το πρόσφατο ταξίδι μου στην Τσεχία για την φάση των Playoffs του FIFA FUTSAL WORLD CUP 2024, όπου σε ένα αγώνα γιορτή του αθλήματος, σε ένα κατάμεστο γήπεδο 2000 θεατών, σφύριξα μαζί με τον Βασίλη Χριστοδουλή και τον Πάνο Ντάλα , το κρίσιμο αυτό παιχνίδι, για πρώτη φορά ως αμιγώς ελληνική διαιτητική αποστολή στο Εξωτερικό. Μία «γεμάτη» εμπειρία, όχι μόνο διαιτητικά, ανεβάζοντας πολύ υψηλά τον πήχη για το ίδιο το άθλημα, ακόμα και στην χώρα μας.

Παναγιώτης Ντάλας: Διεθνής από το 2019

1. 

   ΓΝΩΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ – Γνωρίζοντας τους κανονισμούς του FUTSAL δημιουργείται η ανάλογη σιγουριά στις αποφάσεις των διαιτητών και ενεργοποιείται η εμπιστοσύνη από όλους όσους βρίσκονται στον αγώνα.

2. ΦΥΣΙΚΗ – ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ – ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ – Ένας διαιτητής υπόκειται σε μεγάλες σωματικές και συναισθηματικές απαιτήσεις που απαιτούν συγκέντρωση και γρήγορη κρίση. Το σώμα του πρέπει να είναι προπονημένο και το μυαλό του ψυχολογικά προετοιμασμένο για να ανταπεξέλθει και να μην χάσει το κίνητρο του για τον αγώνα που καθορίζει την συμπεριφορά του
3. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ – ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ – Με την επικοινωνία έρχονται τα επιθυμητά αποτελέσματα για να ισχυροποιηθούν οι σχέσεις και η συνεργασία με τους διαιτητές, τους παίκτες, τους προπονητές και όσους βρίσκονται εντός αγωνιστικού χώρου.
4. ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ – ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ – Είναι η ικανότητα η οποία απεικονίζει μια έννοια βεβαιότητας, σεβασμού και αποδοχής της προσωπικότητας του διαιτητή  από όλους για  τις αποφάσεις που παίρνει και την διαχείριση του αγώνα.
5. ΣΥΝΟΧΗ –  Οι  διαιτητές πριν από κάθε αγώνα θα πρέπει να έχουν καθορίσει τον τρόπο της συνεργασίας τους ώστε να λαμβάνουν τις αποφάσεις τους σε ενιαία κλίμακα για την εξέλιξη του αγώνα και να τις ερμηνεύουν καθ’ όλη την διάρκεια του.
6. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ – ΕΛΕΓΧΟΣ – Είναι η κατεύθυνση της απόλυτης προσοχής στον αγώνα για καταστάσεις που εξελίσσονται και είναι κρίσιμες για τις ορθές αποφάσεις του διαιτητή.
7. ΘΑΡΡΟΣ – ΑΠΟΥΣΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ – Είναι η ικανότητα διατήρησης της αντικειμενικότητας και της συνέπειας χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η κατάσταση παιχνιδιού ή εξωτερικές πιέσεις. Απαιτείται θάρρος για να παρθούν οι δύσκολες αποφάσεις και ποτέ δεν πρέπει  να επηρεαστούν από οποιοδήποτε συναισθηματισμό.
8. ΚΟΙΝΗ ΛΟΓΙΚΗ – Θα υπάρχει πλήρης κατανόηση του παιχνιδιού με αποτέλεσμα οι διαιτητές να προσαρμοστούν απόλυτα στον αγώνα και να αποκτήσουν την αίσθηση του γηπέδου με σκοπό να κινηθούν ήρεμοι και αποφασιστικοί στις ανάγκες του παιχνιδιού.
9. ΧΡΟΝΟΣ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ – Είναι πολύ σημαντικό οι διαιτητές να βρίσκονται στο γήπεδο αρκετή ώρα πριν την έναρξη του αγώνα για να υπάρξει η ανάλογη οργάνωση μεταξύ τους, να διατηρήσουν την ενέργεια τους σε υψηλά επίπεδα και να μην τους προκληθεί οποιοδήποτε άγχος. Επίσης είναι πολύ σημαντικό ο διαιτητής να έχει διακρίνει πριν τον  αγώνα τις προσωπικότητες των ομάδων που θα συναντήσει. Με αυτό τον τρόπο τροφοδοτείται το μυαλό επαρκώς για τον τρόπο που διαχειριστεί τον κάθε ένα ξεχωριστά με σκοπό την καλύτερη διαχείριση.
10. ΜΗΝ ΕΣΤΙΑΖΕΤΕ ΣΤΗΝ ΜΠΑΛΑ – Πολλές φάσεις γίνονται μακριά από την μπάλα οπότε ο διαιτητής θα πρέπει να έχει την κατάλληλη θέση για να μπορεί να βλέπει όλα τα σημεία του γηπέδου και εξαλείψει την πιθανότητα του να συμβεί κάτι εν αγνοία του.

Α) Το πρώτο σου παιχνίδι ως διαιτητής στο ελληνικό futsal: ΣΑΛΑΜΙΝΑ – ΝΕΟ ΙΚΟΝΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ (6-5) 2016
Β) Ποιο είναι το παιχνίδι που είναι χαραγμένο σαν το πιο δύσκολο που έχεις σφυρίξει: ΜΙΝΩΤΑΥΡΟΣ-ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟΣ (9-9)  ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ  2018
Γ) Ποια είναι η πιο “γεμάτη” εμπειρία σου από διεθνή αγώνα; ΑΕL – FIORENTINO (2-2) ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΑ CHAMPIONS LEAGUE

Κώστας Κομματάς: Διεθνής 2016-2017

1. 

   Ομαδικότητα: Από την στιγμή που η ομάδα μπαίνει στο γήπεδο έως και την στιγμή που αποχωρεί, η ομαδικότητα είναι αυτή που θα ξεχωρίσει τόσο τον κάθε διαιτητή όσο και το σύνολο αυτών και αποτελεί το κλειδί ενός επιτυχημένου παιχνιδιού.

2. Διασκέδαση: Η ψυχολογία του ίδιου του παιχνιδιού επιβάλλει το να πρέπει να το διασκεδάσεις από το 1^ο έως το τελευταίο λεπτό. Η καλή ψυχολογία μπορεί να κρατήσει το μυαλό διαυγές σε όλο το παιχνίδι.
3. Αποφασιστικότητα: Ο χρόνος μεταξύ της παράβασης και του σφυρίγματος, απαιτεί αποφασιστικότητα και διακρίνει την καλή από την καλύτερη απόφαση για την έκβαση της φάσης.
4. Αφοσίωση: Το παιχνίδι όντας γρήγορο εκ φύσεως δεν αφήνει περιθώρια για έλλειψη συγκέντρωσης και προσοχής. Δουλεύουν όλες οι αισθήσεις σε μέγιστο βαθμό.
5. Διαχείριση: Το 70% μιας επιτυχημένης διαιτητικής συνταγής είναι η διαχείριση των καταστάσεων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του γηπέδου. Άλλο διαχείριση και άλλο διπλωματία, έχουν τεράστια διαφορά.
6. Υπομονή: Ο υπομένων νικά τις περισσότερες φορές ακόμα κι αν πρέπει να πάρεις μια δύσκολη και επίπονη απόφαση. Στο τέλος μια σωστή απόφαση δικαιώνει την ομάδα.
7. Προσωπικότητα: Τα ψυχικά και πνευματικά χαρίσματα σε έναν διαιτητή είναι και αυτά που ορίζουν την επιτυχία του μέσα στον χρόνο. Η ικανότητα από μόνη της δεν μπορεί να σταθεί αν η προσωπικότητα δεν είναι δυνατή.
8. Αντίληψη: Η διαφορά ενός καλού διαιτητή από έναν καλύτερο ή κορυφαίο διαιτητή είναι το να μπορεί να βλέπει μια φάση μπροστά από αυτό που θα συμβεί. Όχι τόσο με το άγχος να συμβεί όσο με το να προβλέπει τι πρέπει να διαχειριστεί αργότερα μέσα στο ίδιο το παιχνίδι.
9. Συνεργασία: Η αγαπημένη μου έννοια. Δεν γίνεται να επιτύχει η ομάδα αν ένας κρίκος είναι αποκομμένος ή απομονωμένος. Η καλή συνεργασία ορίζεται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εγωισμού και της διάθεσης. Αν ένα από τα δύο δεν βρίσκεται σε ισορροπία με το άλλο, η ομάδα όπως και η μπάντα, φαλτσάρει. Η συνεργασία απαιτεί αλληλοσυμπλήρωση, αλληλοκατανόηση και θετικό μπουστάρισμα από όλους προς όλους.
10. Πειθαρχία: Το να μπορείς να καθορίσεις τον εαυτό σου και να τον τιθασεύσεις μέσα στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός παιχνιδιού είναι ένα ακόμα κλειδί για την καλή διαιτητική έκβαση ενός παιχνιδιού.

Α) Το πρώτο σου παιχνίδι ως διαιτητής στο ελληνικό futsal: Έτος 2014, κατηγορία Τζούνιορ ως χρονομέτρης με Κώστα Κουτσόγιαννο και Όλγα Κολοκυθά στο ανοιχτό γήπεδο «Σαργκάνης – Μπέριος».
Β) Ποιο είναι το παιχνίδι που είναι χαραγμένο σαν το πιο δύσκολο που έχεις σφυρίξει: Αν και όλα τα παιχνίδια έχουν τις δυσκολίες τους, αυτό που έχει μείνει χαραγμένο στην μνήμη μου ως το πιο δύσκολο, ήταν το παιχνίδι για την φάση των play off για την πρόκριση στους 4 της Β’ Εθνικής μεταξύ Μινώταυρου και Λεχαίου, τη φετινή χρονιά.

Το epssalas.gr επιθυμεί να ευχαριστήσει θερμά και τους τέσσερις διαιτητές, για την ανταπόκρισή τους.